Tacettin DURMUŞ
Azerbaycan Cumhuriyeti Kars Başkonsolosluğundan yapılan açıklamada; Ermeni milliyetçilerinin Azerbaycan halkına karşı uyguladıkları soykırım politikasının 18. yüzyılın başlarına kadar dayandığı da ifade edildi.
O dönemde Çarlık Rusyasının, topraklarını Güney Kafkasya'ya kadar genişleterek, Ermenileri bir araç olarak kullandığı ve Kafkasya'da bir Ermeni ulusal devleti kurma vaadiyle onları baştan çıkarmış olduğu belirtilen açıklamada ayrıca şu ifadeler kullanıldı.
Ermenilerin Bakü'ye ve diğer Bakü etrafı bölgelere yerleşmeleri için tüm koşullar yaratılmıştır. Ermeniler bu fırsatı kendi sinsi politikalarını yürütmek, ülkemizin tarihi topraklarında bir Ermeni devleti kurmak ve Azerbaycan'ın çeşitli bölgelerinde Azerbaycanlılara karşı korkunç katliamlar yapmak için kullanmışlar.
Ermenilerin kasıtlı ve planlı soykırım politikası sonucunda binlerce masum Azerbaycanlı vahşice katledilmış evleri yakılmış ve malları yağmalanmıştır. Azerbaycan topraklarına yerleşen Ermeniler, hamilerinin himayesinde idari bir bölüm oluşturmayı başarmışlar. Böylece, Azerbaycanlıların topraklarından sürülmesi ve yok edilmesi politikasının temelleri atılmıştır. Hayali bir "Büyük Ermenistan" fikrini gerçekleştirmek için tarih Ermeniler tarafından sahteleştirilmiştir.
20-ciyüzyılda "Büyük Ermenistan" hayali içinde yaşayan Ermeniler tarafından Azerbaycanlılara yönelik ilk katliam 1905-1907'de gerçekleştrilmiş o dönemde Bakü, Nahçıvan, Zengezur, Erivan ve diğer tarihi Azerbaycan topraklarında binlerce Azerbaycanlı Ermeniler tarafından acımasızca katledilmiştir.Sadece Aralık 1917 den Mart 1918 'e kadar Andranik önderliğindeki Ermeni birliklerinin aktif katılımıyla Erivan kazasında 32 köy, Eçmiedzin kazasında 84 köy, Nor-Bayazid kazasında 7 köy olmak üzere toplam 197 köy tahrip edildi, bazıları ise yıkıldı sakinleri öldürüldü ve büyük bir kısım yurt-yuvasından sürülerek, malları yağmalandı ve evleri yıkıldı.
Ermeniler nefret politikasını sürdürerek20-ciyüzyılda Azerbaycanlılara karşı daha acımasız kanlı eylemlere girişerek Bakü'de ve Azerbaycan genelinde yüzlerceyerleşim yerini yakıp yıkarak binlerce Azerbaycanlıyı vahşice katlettiler. 30 Mart - 3 Nisan 1918 tarihleri arasında Bakü Sovyeti ve Taşnaksutyun'dan oluşan Ermeni silahlı grupları Bakü'de ve Bakü etrafı çeşitli bölgelerde, ayrıca Şamahı, Guba, Haçmaz, Lenkeran, Hacıgabul, Salyan, Zengazur, Karabağ'daAzerbaycanlılarasaldırarak,Nahçıvan ve diğer bölgelerde katliamlar yaptılar. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulmasından sonra, 1918 Mart katliamı ve olayların araştırılmasına özel önem vermekle 1918'de Bakanlar Kurulu, bu trajediyi araştırmak üzere Olağanüstü Soruşturma Komisyonu'nukurmuştur. Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Hükümeti tarafından kurulan Olağanüstü Soruşturma Komisyonu'nun materyallerine göre, Şamahı'da Azerbaycanlılara soykırım yapan Ermeni haydutları yaklaşık 8 bin sivili katletmiş Cevanşir ilçesine bağlı 28 köy ve Cebrail ilçesine bağlı 17 köy nüfusla birlikte tamamen tahrip edilmiştir. Gümrü yakınlarında çoğu kadın, çocuk ve yaşlılardan oluşan 3.000 Azerbaycanlı pusuya düşürülerek öldürülmüştür. Ermeni silahlı grupları Nahçıvan ilçesine bağlı çok sayıda köyü ateşe vermiş, Zengezur ilçesinde 115 Azerbaycan köyü yıkmış, 3257 erkek, 2276 kadınve2196 çocuk öldürülmüştür. Zengezur ilçesinde toplam 10068 Azerbaycanlı ölmüş veya yaralanmış aynı zamanda 50.000 Azerbaycanlı mülteci olmuştur. Erivan eyaletinin 199 köyünde yaşayan 135 bin Azerbaycanlı katledilmiş ve köyleri yıkılmıştır. Daha sonra Ermeni silahlı grupları Karabağ üzerine yürüyerek 1918 ile 1920 yılları arasında Karabağ'ın dağlık kesiminde 150 köyü ve nüfuslarını yok etmişler. Ermenilerin halkımıza karşı gerçekleştirdiği 31 Mart soykırım trajedisinin soruşturulması ve gerçeğin dünyaya yayılması milli lider Haydar Aliyev'in girişimiyle başlatılmış ve Haydar Aliyev'in 26 Mart 1998 tarihinde imzaladığı ve tarihi önemi büyük olan "Azerbaycanlıların Soykırımına Dair" Kararname ile 31 Mart 1918 "Azerbaycanlıların Soykırım Günü" olarak ilan edilmiştir. Daha sonra bu tarihin araştırılması için önemli çalışmalar yapılmış, birçok eser yazılarak farklı dillere çevrilmiştir. Son yıllarda bu alanda yapılan araştırmalar sayesinde çok sayı da yeni gerçek belgeler toplanmıştır. Azerbaycan halkı bu vahşeti unutmayacaktır. Soykırım kurbanlarını saygıyla anıyor ve onlara Allah'tan rahmet diliyoruz.
Azerbaycan Cumhuriyeti Kars Başkonsolosluğundan yapılan açıklamada; Ermeni milliyetçilerinin Azerbaycan halkına karşı uyguladıkları soykırım politikasının 18. yüzyılın başlarına kadar dayandığı da ifade edildi.
O dönemde Çarlık Rusyasının, topraklarını Güney Kafkasya'ya kadar genişleterek, Ermenileri bir araç olarak kullandığı ve Kafkasya'da bir Ermeni ulusal devleti kurma vaadiyle onları baştan çıkarmış olduğu belirtilen açıklamada ayrıca şu ifadeler kullanıldı.
Ermenilerin Bakü'ye ve diğer Bakü etrafı bölgelere yerleşmeleri için tüm koşullar yaratılmıştır. Ermeniler bu fırsatı kendi sinsi politikalarını yürütmek, ülkemizin tarihi topraklarında bir Ermeni devleti kurmak ve Azerbaycan'ın çeşitli bölgelerinde Azerbaycanlılara karşı korkunç katliamlar yapmak için kullanmışlar.
Ermenilerin kasıtlı ve planlı soykırım politikası sonucunda binlerce masum Azerbaycanlı vahşice katledilmış evleri yakılmış ve malları yağmalanmıştır. Azerbaycan topraklarına yerleşen Ermeniler, hamilerinin himayesinde idari bir bölüm oluşturmayı başarmışlar. Böylece, Azerbaycanlıların topraklarından sürülmesi ve yok edilmesi politikasının temelleri atılmıştır. Hayali bir "Büyük Ermenistan" fikrini gerçekleştirmek için tarih Ermeniler tarafından sahteleştirilmiştir.
20-ciyüzyılda "Büyük Ermenistan" hayali içinde yaşayan Ermeniler tarafından Azerbaycanlılara yönelik ilk katliam 1905-1907'de gerçekleştrilmiş o dönemde Bakü, Nahçıvan, Zengezur, Erivan ve diğer tarihi Azerbaycan topraklarında binlerce Azerbaycanlı Ermeniler tarafından acımasızca katledilmiştir.Sadece Aralık 1917 den Mart 1918 'e kadar Andranik önderliğindeki Ermeni birliklerinin aktif katılımıyla Erivan kazasında 32 köy, Eçmiedzin kazasında 84 köy, Nor-Bayazid kazasında 7 köy olmak üzere toplam 197 köy tahrip edildi, bazıları ise yıkıldı sakinleri öldürüldü ve büyük bir kısım yurt-yuvasından sürülerek, malları yağmalandı ve evleri yıkıldı.
Ermeniler nefret politikasını sürdürerek20-ciyüzyılda Azerbaycanlılara karşı daha acımasız kanlı eylemlere girişerek Bakü'de ve Azerbaycan genelinde yüzlerceyerleşim yerini yakıp yıkarak binlerce Azerbaycanlıyı vahşice katlettiler. 30 Mart - 3 Nisan 1918 tarihleri arasında Bakü Sovyeti ve Taşnaksutyun'dan oluşan Ermeni silahlı grupları Bakü'de ve Bakü etrafı çeşitli bölgelerde, ayrıca Şamahı, Guba, Haçmaz, Lenkeran, Hacıgabul, Salyan, Zengazur, Karabağ'daAzerbaycanlılarasaldırarak,Nahçıvan ve diğer bölgelerde katliamlar yaptılar. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulmasından sonra, 1918 Mart katliamı ve olayların araştırılmasına özel önem vermekle 1918'de Bakanlar Kurulu, bu trajediyi araştırmak üzere Olağanüstü Soruşturma Komisyonu'nukurmuştur. Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Hükümeti tarafından kurulan Olağanüstü Soruşturma Komisyonu'nun materyallerine göre, Şamahı'da Azerbaycanlılara soykırım yapan Ermeni haydutları yaklaşık 8 bin sivili katletmiş Cevanşir ilçesine bağlı 28 köy ve Cebrail ilçesine bağlı 17 köy nüfusla birlikte tamamen tahrip edilmiştir. Gümrü yakınlarında çoğu kadın, çocuk ve yaşlılardan oluşan 3.000 Azerbaycanlı pusuya düşürülerek öldürülmüştür. Ermeni silahlı grupları Nahçıvan ilçesine bağlı çok sayıda köyü ateşe vermiş, Zengezur ilçesinde 115 Azerbaycan köyü yıkmış, 3257 erkek, 2276 kadınve2196 çocuk öldürülmüştür. Zengezur ilçesinde toplam 10068 Azerbaycanlı ölmüş veya yaralanmış aynı zamanda 50.000 Azerbaycanlı mülteci olmuştur. Erivan eyaletinin 199 köyünde yaşayan 135 bin Azerbaycanlı katledilmiş ve köyleri yıkılmıştır. Daha sonra Ermeni silahlı grupları Karabağ üzerine yürüyerek 1918 ile 1920 yılları arasında Karabağ'ın dağlık kesiminde 150 köyü ve nüfuslarını yok etmişler. Ermenilerin halkımıza karşı gerçekleştirdiği 31 Mart soykırım trajedisinin soruşturulması ve gerçeğin dünyaya yayılması milli lider Haydar Aliyev'in girişimiyle başlatılmış ve Haydar Aliyev'in 26 Mart 1998 tarihinde imzaladığı ve tarihi önemi büyük olan "Azerbaycanlıların Soykırımına Dair" Kararname ile 31 Mart 1918 "Azerbaycanlıların Soykırım Günü" olarak ilan edilmiştir. Daha sonra bu tarihin araştırılması için önemli çalışmalar yapılmış, birçok eser yazılarak farklı dillere çevrilmiştir. Son yıllarda bu alanda yapılan araştırmalar sayesinde çok sayı da yeni gerçek belgeler toplanmıştır. Azerbaycan halkı bu vahşeti unutmayacaktır. Soykırım kurbanlarını saygıyla anıyor ve onlara Allah'tan rahmet diliyoruz.
